Makattaki fistüller bir çeşit köstebek yuvaları gibidir.
Makatta barsak ile deri arasında normal olmayan barsak içi gaita sıvısını irin şeklinde tünellerde biriktirip deriye sürekli akıtarak ya da ara sıra apse şeklinde deri dışına taşıyan normal olmayan tünellerdir.
Cerrahın başarısı tünellerin sayısı, biçimi, karmaşık olup olmaması, makat kaslarının önünden, arkasından geçiyor olmasına göre yüksek ya da daha düşük başarıyla tedavi edilirler.
Ciltle kalın barsağın son kısmı arasında iki ucu açık boru şeklinde bir tünel oluşması halidir. En sık sebebi abselerdir. Barsak son kısmındaki dışkıyla kanalın iç deliği kirlenir buda dış delikten sürekli iltihap akmasına neden olur
Belirtileri nelerdir?
Kaşıntı
İç çamaşırı kirleten şekilde sarı, kirli akıntı
Zaman zaman kanama
Ağrı
Anüs etrafında kitle hissi
Kimlerde görülür?
Anal bölge etrafında abse olan ve daha önce oluşmuş kişilerde.
Hemoroid hastalarında
Kronik anal fissürü olanlarda
Sistemik bir hastalığın belirtisi olanlarda(Crohn hastalığı, Ülseratif kolit, Tüberküloz vb.).
Teşhis
Muayene genellikle yeterlidir. Fistülün makat içindeki ağzı ancak anoskopik muayene ile görülür. Komplike fistüllerde radyolojik görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç duyulur(fistülografi, rektal ultrasonografi gibi).
Tedavi
Cerrahidir. Fistülün yerleşimine, alçak veya yüksek seviyeli oluşuna bağlıdır.
Fistül yolu stile ile ortaya konur. iç ağız bulunmuştur.
FİSTÜLOTOMİ
Önceden dış ağızdan verilen metilen mavisi boyası ile fistül tünelleri boyanır. Varsa ek yolların gözden kaçma ihtimali azaltılır. Fistül yolu stile ile belirlendikten sonra üzeri açılır. Yapılan işlem fistülotomidir.
FİSTÜLEKTOMİ:Bu resimde fistülün boyanan yolu tamamen çıkartılmış, temiz dokulara ulaşılmıştır. Bu resimde makatı büzen kasların tedavi sırasında kesildiği görülüyor. Bu kasların yeniden onarılması gerekir. Aksi takdirde makatın büzücü kaslarının eksik çalışmasına ve hastanın gaz ve gaita tutma kontrolunu az ya da çok kaybetmesine yol açar. Cerrahın kontrollü kestiği büzücü kaslarının onarımı başarılı sonuç verir.
Önceden yolların biliniyor olması ya da olmamasının ameliyat stratejisine fazla katkısı olmaz. Hangi teşhis yöntemi olursa olsun ameliyatın yöntemine cerrah tünelleri boyadıktan sonra fistül yollarını kesip çıkarırken karar verir.
Seton uygulamaları
Ortalama girişim süresi 15 dakika civarıdır. Lokal anestezi altında sedasyonla yapılan işlemler günübirlik ameliyatlar şeklinde olup aynı gün hastalar taburcu edilirler.